رعایت نکات خاص در شستشوی فرش

رعایت نکات خاص در شستشوی فرش

هنگام شستشوی فرش رعایت برخی موارد باعث تضمین سلامت فرش و همچنین جلوگیری از پوسیدگی و افزایش دوام آن می‌گردد که اهم آنها چنین است:

 شستشوی فرش باید روی سطح کاملاً صاف و سخت مانند سطح سیمانی، موازئیک یا سنگ انجام شود.

 چنانچه شستشوی فرش در کنار رودها و نهرهای جاری میسر نیست بهتر است بری خیس کردن و شستشوی فرش از دوش هایی که آب را با فشار و به صورت افشان پخش می‌نمایند استفاده نمود.

 مواد شوینده‌ای که برای شستشوی فرش به کار می روند باید کاملاً خنثی شوند تا از هرگونه آسیب در الیاف پشم جلوگیری شود. محیط‌های اسیدی و یا قلیایی شدید هر کدام به نوعی باعث تخریب ساختمان شیمیایی لیف پشم و در نهایت خواص خواص فیزیکی مطلوب آن می شوند. به ویژه در هنگام شستشوی فرش در منازل بسیاری از افراد از پودرهای شوینده رایج استفاده می نمایند. این پودرها به جهت آنکه برای برطرف کردن چربی های قوی موجود بر روی ظروف و لباسها تهیه شده‌اند دارای ترکیبات شیمیایی اسیدی قوی هستند و کاربرد آنها برای شستشوی پرز فرش باعث می‌شود علاوه بر شسته شدن سطوح چرک و کثیف فرش، تمامی چربی الیاف فرش گرفته شده و لذا الیاف کاملا خشک و شکننده می‌شوند. در این صورت پس از مدتی استفاده و قرار گرفتن در معرض رفت و آمد الیاف شکسته شده و فرش سریعاً کچل می شود.

 چنانچه فرش دارای آن نوع خامه‌های رنگی باشد که به خوبی رنگرزی نشده‌اند و به هر تقدیر رنگها از ثبات کافی برخوردار نباشند  در هنگام شستشو به ویژه زمانی که توسط برس بر روی سطح پرزها کشیده می شود ممکن است رنگها در هم ادغام شوند و به اصطلاح فرش رنگ دهد. حتی استفاده از آب گرم که حررت آن زیاد باشد می‌تواند پس دادن رنگها را تسریع بخشد. به همین دلیل اغلب در کارگاههای قالیشویی حوضچه‌هایی وجود دارد که توسط مواد خاصی آغشته شده اند تا رنگ الیاف برای مدتی به طور نسبی ثابت گردد. با این حال در برخی موارد علیرغم رعایت کلیه موارد، فرش رنگ می دهد و چاره‌ای جز رنگ برداری فرش نیست.

 چنانچه از مواد شوینده بریا شستشوی فرش استفاده شود، به دلیل احتمال وجود ناخالصی در این مواد، ممکن است به داخل پرز فرش نفوذ نمایند. به همین دلیل در این گونه موارد عمل آبکشی باید به دقت انجام گردد. باقی ماندن مواد مذکور در لابه لای فرش در بلند مدت باعث آسیب قالی می گردد.

 چنانچه آبکشی فرش در رودخانه انجام می‌گیرد، به دلیل وجود برخی املاح معدنی (حتی گچ و آهک) ممکن است مواد مذکور در فرش باقی بماند و باعث پوسیدگی زودرس گردند.

برای آبگیری فرش در صورتی که از دستگاههای سانتریفوژ استفاده نگردد بهتر است فرش را توسط برس و یا با پاروهای مخصوص کاملاً آب گیری نمود. در مورد قالی‌های کهنه باید دقت نمود تا در هنگام آب گیری توسط پارو فشار زیاد به فرش وارد نگردد. حتی مواردی مانند لوله کردن فرش و ایجاد فشار بر روی آن به ویژه در مورد قالی‌های قدیمی باعث پارگی فرش به ویژه در قسمتهای رفو شده می‌گردد.

چنانچه برای خشک کردن قالی شسته شده مجبور هستیم آن را برای مدتی پهن نماییم بهتر است قالی را کاملاً باز کنیم. در صورتی که فضای لازم برای پهن کردن فرش موجود نیست لوله کردن فرش و سپس تا نمودن آن نیز کار درستی نیست. زیرا پس از گذشت 2 الی 3 روز خشک شدن فرش، در قسمت تا شده برجستگی محسوسی پدیدار می‌گردد که ممکن است به راحتی از بین نرود و حتی باعث برجستگی همیشگی فرش شود. همین برجستگی به علت پا خور شدن زیاد باعث ساییدگی همان بخش از فرش می‌گردد.

چنانچه فرش در منزل شسته شود و نوع رنگرزی الیاف آن نیز به صورت بی ثبات و نامرغوب باشد نباید برای خشک کردن فرش آن را آویزان نمود. زیرا مقدار آب باقی مانده در فرش از درون الیاف و پرزها به سمت پایین فرش بیش از بالای آن آسیب می بینند و رنگ برداری آن نیز بسیار مشکل است. از طرف دیگر هدایت شدن تمام آب باقی مانده به سمت پایین فرش باعث فشار زیاد به چله‌ها می گردند و احتمال پاره شدن آنها به ویژه در مورد قالی‌های کهنه و قدیمی بیشتر می‌گردد.

 پس از آب کشی فرش باید پساب آن کاملاً صاف باشد. در غیر این صورت احتمال باقی ماندن مواد شوینده و سایر املاح در آن وجود دارد که این امر باعث پوسیدگی زودرس فرش می‌گردد.

توصیه شده است چنانچه فرش کمی حالت قلیایی داشته باشد (برای رنگرزی از مواد قلیایی بیش از اندازه معمول استفاده شده باشد) می‌توان با اندکی آب و اسید 1 تا 2% آن را خنثی نمود.

حتی‌الامکان می‌بایست از گرم خانه و یا مکانهایی که در آنجا نور شدید آفتاب وجود نداشته باشد برای خشک کردن فرش استفاده نمود. زیرا تابش شدید نور آفتاب باعث رنگ پریدگی فرش به ویژه رنگهای ناپایدار می‌گردد.

از مواد شوینده موجود در منازل جهت شستشوی فرش استفاده نشود و از مواد شوینده‌ای استفاده شود که کاملاً خنثی برده و فاقد ترکیبات اسیدی و یا قلیایی شدید می‌باشند.

چنانچه به هردلیل الیاف پشم در هنگام شستشوی فرش رنگ داده و باعث لکه‌دار شدن آن شوند، می‌توان توسط مواد خاصی اقدام به رنگ برداری نمود. رایج‌ترین ماده رنگ برداری هیدروسولفیت است. اما نباید از هیدروسولفیت با غلظت زیاد استفاده نمود.